Αποτελεί μία βασική εξέταση που αποκτούμε πλήθος πληροφοριών για τη καρδιά. Στέλνοντας μια δέσμη υπερήχων (ήχων δηλαδή πολύ υψηλής συχνότητας που δεν αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο αυτί) ανάμεσα στις πλευρές του θώρακα μπορούμε να εξετάσουμε την καρδιά καθώς πάλλεται. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να μετρήσουμε με ακρίβεια το μέγεθος και την συσταλτικότητα των καρδιακών κοιλοτήτων, την λειτουργία των καρδιακών βαλβίδων της καρδιάς και το  μέγεθος των μεγάλων αγγείων.  Η χρήση σύγχρονων μηχανημάτων υψηλής ευκρίνειας και η εξειδίκευση βελτιώνει την αξιοπιστία της εξέτασης.

Πρόκειται για τη δυνατότητα τρισδιάστατης απεικόνισης της καρδιάς. Επειδή η καρδιά κινείται με υψηλή συχνότητα (π.χ. 80 συστολές ανά λεπτό) η εξέταση γίνεται σε πραγματικό  χρόνο (4D) απαιτώντας υψηλή τεχνολογία και υψηλή διακριτική ευκρίνεια.

Με τον τρόπο αυτό είναι η δυνατή η μελέτη της ανατομίας της καρδιάς με μεγαλύτερη ακρίβεια και λεπτομέρεια. Η μέθοδος αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στις περιπτώσεις βαλβιδοπαθειών και συγγενών παθήσεων, όπου ο χειρουργός λαμβάνει πληροφορίες για το είδος και την μέθοδο της επέμβασης που μπορεί να εφαρμόσει. Επίσης μπορεί κάθε καρδιακή δομή να μελετηθεί ταυτόχρονα σε 2 επίπεδα (biplane) αυξάνοντας την ακρίβεια των μετρήσεων.

Επιπλέον διαθέτουμε τη δυνατότητα ανάλυσης με ειδικά μοντέλα μελέτης της αριστερής, μιτροειδούς βαλβίδας.

Είναι μία δυναμική εξέταση που έχει καθιερωθεί ως μια εναλλακτική αναίμακτη τεχνική στην διάγνωση της στεφανιαίας νόσου αλλά και γενικότερα στην εκτίμηση του στεφανιαίου ασθενούς.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής καρδιολογικής Εταιρείας (2019), η διαγνωστική ακρίβεια της απλής δοκιμασίας κόπωσης είναι χαμηλή και η εξέταση για τον έλεγχο ισχαιμίας, εφόσον είναι δυνατό, πρέπει να συνοδεύεται με απεικονιστική μέθοδο συνήθως υπερηχογράφημα ή σπινθηρογράφημα. Το πλεονέκτημα του υπερηχογραφήματος είναι ότι δεν προκαλεί επιβάρυνση σε ακτινοβολία, οπότε  μπορεί να επαναληφθεί χωρίς φόβο σε ασθενείς με γνωστά χρόνια καρδιολογικά προβλήματα.

Σε ασθενείς που μπορούν να περπατήσουν, η κόπωση με φυσική άσκηση είναι προτιμητέα γιατί αναπαριστά καλύτερα την καθημερινή δραστηριότητα και έχει λιγότερες επιπλοκές (π.χ. αρρυθμίες) σε σχέση με τη κόπωση με χορήγηση ενδοφλεβίως φαρμάκου (φαρμακευτική κόπωση).

Στο κέντρο μας υπάρχει η δυνατότητα κόπωσης σε τάπητα ή σε ύπτιο ποδήλατο και υπερηχογραφικής καταγραφής με ειδικό πρόγραμμα ανάλυσης. Η χρήση ειδικού υπτίου ποδηλάτου βοηθά τη λεπτομερέστερη υπερηχογραφική απεικόνιση κατά τη διάρκεια της άσκησης.  Εφόσον χρειαστεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδικός ενδοφλέβιος παράγοντας ηχοαντίθεσης για βελτίωση της ποιότητας απεικόνισης. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα προγραμματισμού stress echo με φαρμακευτική κόπωση.

Η χρήση ενδοφλεβίως παραγόντων ηχοαντίθεσης βελτιώνει την ποιότητα απεικόνισης. Με τη χρήση μηχανημάτων νεότερης τεχνολογίας η χρήση είναι λιγότερο συχνή σε σχέση με το παρελθόν. Χρησιμοποιούνται συνήθως κατά τη διάρκεια stress echo ή σε ειδικές περιπτώσεις.  Οι παράγοντες εκπνέονται και δεν προκαλούν επιβάρυνση, ενώ πολύ σπάνια προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις.

Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα υπερηχογραφίας αντίθεσης με χρήση ενδοφλεβίως αναδυόμενου ορού για τον έλεγχο ύπαρξης βατού ωοειδούς τρήματος, συνήθως στα πλαίσια διερεύνησης εγκεφαλικού επεισοδίου σε νέους. Η εξέταση μπορεί να γίνει διαθωρακικά ή με προγραμματισμό διοισοφάγειου υπερηχογραφήματος.

Με τη χρήση ειδικών αλγορίθμων είναι δυνατή η εκτίμηση τη συνολικής επιμηκύνσεως παραμορφώσεως (global longitudinal strain). Αυτή είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος για τη παρακολούθηση της καρδιακής λειτουργίας ογκολογικών ασθενών που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Για την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων απαιτείται απεικόνιση υψηλής ευκρίνειας.

Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής καταγραφής και αποθήκευσης για τη σύγκριση των εικόνων διαδοχικών εξετάσεων.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής καρδιολογικής Εταιρείας για τη αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών (ESC/EAS 2019) η εύρεση αθηρωματικών πλακών σε σημεία πρώιμης προσβολής από την αθηρωμάτωση, όπως είναι οι καρωτίδες και οι μηριαίες αρτηρίες, βοηθάει στην εκτίμηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου του ασθενούς, του κινδύνου δηλαδή προσβολής από μείζονες επιπλοκές όπως έμφραγμα μυοκαρδίου και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, θέτοντας τον ασθενή σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Σε ασθενείς με χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου είμαστε πιο επιθετικοί στη πρόληψης της στεφανιαίας νόσου, π.χ. στη μείωση των επιπέδων LDL-χοληστερόλης και στη διενέργεια εξετάσεων πρώιμης διάγνωσης της στεφανιαίας νόσου, όπως διενέργεια αξονικής στεφανιογραφίας.

Από το 2004 σε όλους τους ασθενείς μας με  ηλικία περίπου > 35 έτη γίνεται στα πλαίσια της βασικής προληπτικής τους εξέτασης και έλεγχος αθηρωμάτωσης με υπερηχογράφημα, προσδιορίζοντας κατά κάποιο τρόπο αυτό που ονομάζουμε  «αγγειακή ηλικία». Σε εύρεση σημαντικών προβλημάτων στις αρτηρίες γίνεται παραπομπή για περαιτέρω εκτίμηση.

Είναι μία εξέταση η οποία διενεργείται με τρόπο παρόμοιο με την γαστροσκόπηση. Τοποθετείται ειδικός ηχοβολέας από το στόμα μέσα στον οισοφάγο πάρα πολύ κοντά στην καρδιά και έτσι απεικονίζονται με εξαιρετική λεπτομέρεια οι καρδιακές κοιλότητες και οι βαλβίδες. Χρησιμοποιείται στο 5-10% των νοσοκομειακών ασθενών  που χρειάζονται υπερηχωκαρδιογραφική εκτίμηση. Μπορούμε να προγραμματίσουμε τη διενέργεια διοισοφαγείου υπερηχογραφήματος.

Με τη δοκιμασία κόπωσης ελέγχουμε  κυρίως την ύπαρξη στενώσεων αρτηρίες της καρδιάς (στεφανιαίες αρτηρίες), οι οποίες είναι τόσο σοβαρές που προκαλούν ισχαιμία στο μυοκάρδιο κατά την άσκηση.

Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής εταιρείας για τα χρόνια στεφανιαία σύνδρομα (2019) η απλή δοκιμασία κόπωσης θεωρείται ως εναλλακτική λύση για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου, όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες  απεικονιστικές τεχνικές. Αυτό για η εκτίμηση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος έχει συχνά ψευδώς θετικά και ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα.

 Έτσι σε ασθενείς χαμηλότερου κινδύνου προτείνεται η διενέργεια αξονικής στεφανιογραφίας όπου μπορεί να αποκλειστεί η νόσος ή να βρεθούν αθηρωματικές πλάκες που δεν προκαλούν αξιόλογη στένωση αλλά χρήζουν αντιμετώπιση που αφορά τον τρόπο ζωής ή χορήγηση φαρμάκων. Σε ασθενείς μετρίου κινδύνου η δοκιμασία κόπωσης πρέπει να συνδυάζεται με απεικονιστική τεχνική, όπως το υπερηχογράφημα.

Εντούτοις η εξέταση παραμένει από μόνη της χρήσιμη γιατί μπορεί, εκτός από το βασικό έλεγχο της διάγνωσης της στεφανιαίας νόσου που αναφέρθηκε μπορεί να δώσει επιπλέον πολύτιμες προγνωστικές πληροφορίες, που αφορούν  την  αξιολόγηση των συμπτωμάτων, την ικανότητα για άσκηση, έλεγχος αρρυθμιών, ανταπόκριση της αρτηριακής πίεσης και του κινδύνου συμβαμάτων.

Το Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), μαζί με την λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση, είναι οι βασικές εξετάσεις που γίνονται σε κάθε ασθενή. Υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής ανάλυσης και αποθήκευσης όλων των ΗΚΓ προς σύγκριση στο μέλλον.

Υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής ειδικού ΗΚΓ υψηλής ανάλυσης  με την τεχνική συγκερασμού σημάτων (signal averaged ECG) για την καταγραφή όψιμων δυναμικών.

Η εξέταση αυτή είναι πολύ χρήσιμη για τον αποκλεισμό του υψηλού κινδύνου αρρυθμιών σε ασθενείς μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου ή σε περιπτώσεις μυοκαρδιοπάθειας δεξιάς κοιλίας.

Το Holter ρυθμού είναι συνήθης εξέταση που βοηθά στην εύρεση αρρυθμιών. Οι αρρυθμίες συνήθως εκδηλώνονται ως αίσθημα παλμών, αίσθημα «κενού», αδυναμία ή λιποθυμία. Οι αρρυθμίες διαχωρίζονται σε ταχυκαρδίες που μπορεί να αντιμετωπιστούν με φάρμακα ή ειδικές αρρυθμιολογικές τεχνικές όπως η κατάλυση (ablation) ή σε βραδυκαρδίες που σε μερικές περιπτώσεις απαιτούν τη τοποθέτηση βηματοδότη.

Το Holter ρυθμού γίνεται με τοποθέτηση αυτοκόλλητων πλαστικών (patch) σε ειδικές θέσεις στο θώρακα. Η καταγραφή του ρυθμού γίνεται συνήθως με καταγραφή 3 καναλιών (3 απαγωγών) και διαρκεί 24 ώρες.

Διαθέτουμε τη δυνατότητα καταγραφής πλήρους ηλεκτροκαρδιογραφήματος (12 απαγωγές) με διάρκεια εξέτασης έως 4 ημέρες. Αυτό είναι εφικτό με ειδική συσκευή και ειδικό πρόγραμμα ανάλυσης. Προσφέρει καλύτερη ποιότητα καταγραφής, λεπτομερέστερη ανάλυση αρρυθμιών σε περίπλοκες περιπτώσεις, ενώ έχει αποδειχθεί ότι η παρατεταμένη καταγραφή αυξάνει την διαγνωστική ακρίβεια βρίσκοντας επικίνδυνες αρρυθμίες που δεν συμβαίνουν καθημερινά.

Επιπλέον με ειδικά προγράμματα ανάλυσης (Τ wave alternans, heart rate turbulence, QT dispersion, heart rate variability, late potentials) υπάρχει η δυνατότητα καλύτερης αρρυθμιολογικής διαστρωμάτωσης κινδύνου π.χ. σε ασθενείς με καλή καρδιακή λειτουργία και σοβαρές αρρυθμίες, όπως έχει δειχθεί από μεγάλη ελληνική πολυκεντρική μελέτη (Eur Heart J, 2019).

Αποτελεί ένα πιεσόμετρο βραχίονα (μπράτσου) και μία συσκευή καταγραφής της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ), η οποία στο τέλος της εξέτασης μεταφέρει τα δεδομένα σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή για ανάλυση.

Παρέχει τον μέσο όρο των μετρήσεων της ΑΠ  για μια καθορισμένη περίοδο, συνήθως 24 ώρες. Η συσκευή προγραμματίζεται για να καταγράφει  σε διαστήματα 15 – 30 λεπτών και οι μέσες τιμές ΑΠ συνήθως παρέχονται για τις 24 ώρες, την ημέρα και τη νύχτα. Το διαγνωστικό όριο υπέρτασης είναι  ≧ 130 / 80 mmHg για 24 ώρες, ≧ 135 / 85 mmHg για τον μέσο όρο της ημέρας και ≧ 120 / 70 mmHg για τη νύχτα. Η μέτρηση της ΑΠ με τη συσκευή  Holter  μπορεί να προβλέψει καλύτερα των κίνδυνο επιπλοκών  από την  υπέρταση,  όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο και το έμφραγμα μυοκαρδίου.

Η ΑΠ φυσιολογικά ελαττώνεται περισσότερο από 10% κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σε άτομα που η ΑΠ δεν ελαττώνεται (non-dippers) o κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Συνήθως πρόκειται για ασθενείς με άπνοια στον ύπνο, παχυσαρκία, υψηλή πρόσληψη αλατιού σε ευαίσθητα σε αλάτι άτομα, ορθοστατική υπόταση, δυσλειτουργία αυτονόμου νευρικού συστήματος,  διαβητική νευροπάθεια, χρόνια νεφρική νόσο ή γηρατειά.