Υπάρχουν καταστάσεις όπως η κολπική μαρμαρυγή, οι προσθετικές βαλβίδες, η θρόμβωση των εν τω βάθει φλεβών στο πόδι και η πνευμονική εμβολή, που απαιτούν τη λήψη φαρμάκων που ελαττώνουν την πήξη του αίματος, πρακτικά το κάνουν πιο «αραιό». Αυτό το κάνουμε για να αποφύγουμε τη δημιουργία θρόμβου που μπορεί να πάει στον εγκέφαλο και να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο, ή στα πόδια, στα αγγεία της κοιλιάς ή στον πνεύμονα και να προκαλέσει εμβολή.
Τα φάρμακα αυτά λέγονται αντιπηκτικά. Σήμερα χρησιμοποιούμε συχνά τα νεώτερα από το στόμα αντιπηκτικά (NOACs ή DOACs). Όμως υπάρχουν πολλοί ασθενείς που λαμβάνουν τα φάρμακα πρώτης γενιάς, με συχνότερο στην Ελλάδα το SintromÒ (σιντρόμ). Αυτοί είναι ασθενείς που καταφέρνουν καλή ρύθμιση της πήξης με αυτά, με προσθετικές βαλβίδες, με σημαντική στένωση μιτροειδούς ή άλλες ειδικές καταστάσεις.
Δυστυχώς η δόση της ακενοκουμαρόλης (SintromÒ) που πρέπει να παίρνετε είναι διαφορετική από ασθενή σε ασθενή, ακόμη και στον ίδιο ασθενή στη διάρκεια του χρόνου. Και ενώ η κανονική δόση σας προστατεύει, η μεγάλη δόση μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες, όπως γαστρορραγία, αίμα στα ούρα, αλλά το χειρότερο από όλα αιμορραγία στο εγκέφαλο, δηλαδή αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στη αρχή της θεραπείας μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη δόση. Γι αυτό αν δείτε κάποια στιγμή ότι αιμορραγείτε από τα ούλα ή μελανιάζετε στο δέρμα ειδικά χωρίς να χτυπήσετε πρέπει να το πείτε στο γιατρό σας.
Για να βρούμε την κατάλληλη δόση που χρειάζεστε πρέπει να μετρήσουμε την πηκτικότητα με μια εξέταση του αίματος που λέγεται χρόνος προθρομβίνης, χρησιμοποιώντας ένα δείκτη που λέγεται INR (αϊ εν αρ). Καλό είναι να χρησιμοποιείται ένα μόνο αξιόπιστο εργαστήριο.
Συνήθως το INR πρέπει να είναι 2-3 με στόχο το 2,5 και σε μερικούς ασθενείς με προσθετικές βαλβίδες περισσότερο (συνήθως στόχο 3 ή 3,5). Αν όμως το INR σας είναι μεγαλύτερο από αυτό που σας είπε ο γιατρός σας, τότε θα πρέπει να ελαττώσετε το φάρμακο ή ακόμη και να το διακόψετε προσωρινά. Και αυτό γιατί μπορεί να αιμορραγήσετε, ειδικά αν το INR είναι μεγαλύτερο από 4 ή 4,5.
Στην αρχή πρέπει να κάνετε εξέταση αίματος για να μετράτε το INR συχνά, πιθανώς 2 ή 3 φορές την εβδομάδα μέχρι να βρούμε τη δόση που σας ταιριάζει. Μετά η εξέταση αυτή πρέπει να γίνεται κάθε 3-4 εβδομάδες. Ο λόγος που πρέπει να επαναλαμβάνουμε την εξέταση είναι ότι το INR μπορεί να αλλάξει με το χρόνο, κυρίως αν αλλάξετε διατροφή ή λάβετε μαζί κάποια άλλα φάρμακα. Υπάρχουν και ειδικές συσκευές παρακολούθησης με ατομικό μηχάνημα μέτρησης και τρύπημα με λεπτή βελόνα στο δάκτυλο, δηλαδή με παρόμοιο τρόπο με τη μέτρηση του σακχάρου.
Έτσι πολλά φάρμακα για την καρδιά (Angoron, Rythmonorm, Inderal κ.α.), ορισμένα αντιβιοτικά (Erythrocin, Flagyl, Sporanox, Septrin, Ciproxin, Vibramycin, κ.α.), φάρμακα για το στομάχι (Tagamet, Losec) και διάφορα άλλα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν τη δράση του αντιπηκτικού. Αυξάνουν δηλαδή το INR και τη πιθανότητα αιμορραγίας. Πρέπει λοιπόν πριν πάρετε οποιοδήποτε νέο φάρμακο να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας.
Επιπλέον μερικά φάρμακα όπως η ασπιρίνη και τα μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη που χορηγούνται για τον πόνο (Ponstan, Voltaren και άλλα όμοια) μπορεί να προκαλέσουν από μόνα τους αιμορραγίες. Αν τα λάβετε αυτά μαζί με το Sintrom ο κίνδυνος αιμορραγίας είναι ακόμη μεγαλύτερος, ακόμη και αν το INR σας είναι καλό. Πρέπει λοιπόν να τα αποφεύγετε. Αν είναι απαραίτητο να τα λάβετε πρέπει να ενημερώσετε πρώτα το γιατρό σας. Μπορείτε όμως με σχετική ασφάλεια να πάρετε 1 ή 2 ταμπλέτες παρακεταμόλης (Depon, Panadol, Lonarid), χωρίς όμως να κάνετε κατάχρηση.
Τα αντιπηκτικά ελαττώνουν τη πήξη του αίματος γιατί ανταγωνίζονται μια βιταμίνη που είναι απαραίτητη για αυτή, τη βιταμίνη Κ. Τη βιταμίνη αυτή την λαμβάνουμε από τις τροφές, κυρίως από ορισμένα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Για να έχετε καλή ρύθμιση θα πρέπει η διατροφή σας να είναι σταθερή και να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές της, όπως την περίοδο της νηστείας που από τη συχνή λήψη κρέατος τρώτε ξαφνικά πολλά λαχανικά.
Έτσι αν αρχίσετε να τρώτε ξαφνικά τροφές που έχουν πολύ βιταμίνη Κ το αίμα σας θα γίνει πιο «πηκτό», ενώ αν τις σταματήσετε απότομα θα γίνει πιο «αραιό». Και τα δύο είναι επικίνδυνα.
Μια καλή και υγιεινή πρακτική είναι να τρώτε μια σχετικά μικρή σαλάτα, πιθανώς σε ειδικό πιάτο, η οποία να συνοδεύει σταθερά τα γεύματα σας, ειδικά αν διαπιστώσετε ότι δεν έχετε πρόβλημα με τη ρύθμιση της δόσης του φαρμάκου. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιεί με απλό τρόπο τα ισοδυνάμα περιεκτικότητα βιταμίνης Κ μεταξύ των τροφών και βοηθάει στη ρύθμιση της πήξης του αίματος, αρκεί να είστε ενημερωμένοι για τη περιεκτικότητα των τροφών σε βιταμίνη Κ. Μπορούμε να σας δώσουμε αναλυτικούς πίνακες τροφίμων με την περιεκτικότητα τους σε βιταμίνη Κ.
Η λήψη των τροφών αυτών είναι απαραίτητη και η συνιστώμενη ποσότητα βιταμίνης Κ από το FDA για μία δίαιτα 2000 θερμίδων ημερησίως είναι 80 μgr ανά ημέρα. Δυστυχώς ορισμένοι ασθενείς αναγκάζονται να διακόψουν τη λήψη των τροφών αυτών γιατί δεν μπορούν να έχουν σταθερή διατροφή. Επίσης είναι απαραίτητο να αποφεύγετε τις μεγάλες ποσότητες από τις τροφές αυτές εκτός αν είστε σίγουροι για τη σταθερή διατροφή σας. Αν π.χ. λάβετε μια μεγάλη ποσότητα φυλλωδών λαχανικών την παραμονή της εξέτασης, το INR θα είναι χαμηλότερο και αν ιατρός σας αυξήσει τη δόση του φαρμάκου και εσείς στη συνέχεια διακόψετε τη λήψη των λαχανικών, κινδυνεύεται να αιμορραγήσετε τις επόμενες εβδομάδες μέχρι να κάνετε ξανά την εξέταση.
Τελειώνοντας θα πρέπει να τονιστεί ότι, αν και οι οδηγίες αυτές στην αρχή φαίνονται πολύπλοκες, μετά τον πρώτο καιρό η εφαρμογή είναι απλή.
Η λήψη του αντιπηκτικού είναι απαραίτητη για εσάς. Αν πάσχετε από κολπική μαρμαρυγή και ακολουθήσετε τις οδηγίες αυτές ο κίνδυνος να πάθετε εγκεφαλικό επεισόδιο ή εμβολή θα είναι περίπου τρεις φορές μικρότερος σε σχέση με το να μην λαμβάνετε φάρμακο ή να λαμβάνετε ασπιρίνη. Αντίστοιχα η πιθανότητα θανάτου μειώνεται κατά το ένα τέταρτο.
Τροφές με ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ βιταμίνη Κ : (προσοχή !!)
σογιέλαιο, μπρόκολο, λάχανο, μαρούλι, σπανάκι, πράσινα γογγύλια, λαχανάκια Βρυξελλών.
Τροφές με ΠΟΛΥ βιταμίνη Κ:
ελαιόλαδο, μοσχαρίσιο συκώτι, κουνουπίδι, κάρδαμο, σπαράγγια, αβοκάντο.
Τροφές με ΜΕΤΡΙΑ ποσότητα βιταμίνης Κ:
σησαμέλαιο, τυρί, βούτυρο, μπιζέλια, φασολάκια, συκώτι χοιρινό και κοτόπουλου, γλυκοκολοκύθα, καρότα.
Τροφές με ΛΙΓΗ βιταμίνη Κ:
φυστικέλαιο, καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, μούρα, μήλο με φλούδα, ντομάτα γλυκοπατάτες, αλεύρι ολικής αλέσεως, γάλα, καλαμπόκι, κορν-φλέϊκς ρυζιού και δημητριακών, ροδάκινα.
Τροφές με ΠΟΛΥ ΛΙΓΗ βιταμίνη Κ : (τρώτε ελεύθερα)
αχλάδια χωρίς φλούδα, μπανάνα, πορτοκάλι, μήλο χωρίς φλούδα, πατάτες, κρεμμύδια, μαύρο τσάι, λεμονάδα, ρύζι, ζάχαρη, μέλι, ζυμαρικά, στήθος κοτόπουλο, άπαχο χοιρινό, άπαχο βοδινό, άσπρο αλεύρι, μανιτάρια.
Αυτό το φυλλάδιο θα σας βοηθήσει να σχεδιάσετε τη διατροφή σας όταν παίρνετε αντιπηκτικά βαρφαρίνης (Sintrom®). Είναι σημαντικό να τρώτε μια ισορροπημένη διατροφή, αλλά όταν παίρνετε βαρφαρίνη, υπάρχουν μερικά επιπλέον πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη.
Η βιταμίνη Κ παίζει σημαντικό ρόλο στην πήξη του αίματος. Χρειάζεστε λίγη βιταμίνη Κ στη διατροφή σας κάθε μέρα για καλή υγεία. Δεν χρειάζεται να αποφεύγετε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ. Στην πραγματικότητα, οι πλούσιες σε βιταμίνη Κ τροφές είναι γενικά πολύ θρεπτικές. Εάν τρώτε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ, είναι σημαντικό να τρώτε περίπου την ίδια ποσότητα κάθε μέρα. Τα τρόφιμα με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ είναι πράσινα, φυλλώδη λαχανικά.
Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ στον παρακάτω πίνακα παρέχουν περίπου την ίδια ποσότητα βιταμίνης Κ όταν καταναλώνονται στις αναγραφόμενες ποσότητες. Για παράδειγμα, 1 φλιτζάνι λαχανοσαλάτα θα είναι περίπου το ίδιο με την κατανάλωση 6 κλαδάκια μαϊντανού. Έχετε τον ίδιο αριθμό τροφίμων από αυτήν τη λίστα κάθε μέρα. Μπορείτε να έχετε περισσότερες από μία μερίδες από αυτά τα τρόφιμα κάθε μέρα, αλλά θυμηθείτε να είστε συνεπείς. Εάν θέλετε να έχετε μια πράσινη σαλάτα στο μεσημεριανό γεύμα και ένα μαγειρεμένο πράσινο λαχανικό στο δείπνο, μείνετε με αυτό το μοτίβο κάθε μέρα. Εάν δεν τρώτε κανονικά αυτά τα τρόφιμα, μην τρώτε ξαφνικά μια μεγάλη ποσότητα από αυτά.
Τα μαγειρεμένα χόρτα τεύτλων, η λαχανίδα collard, τα γογγύλια, το λάχανο και το σπανάκι έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ και έχουν περισσότερη βιταμίνη Κ από ό, τι τα άλλα τρόφιμα στην παραπάνω λίστα. Εάν σας αρέσουν αυτά τα λαχανικά και θέλετε να τα τρώτε τακτικά, μιλήστε με έναν εγγεγραμμένο διαιτολόγο ή άλλο επαγγελματία υγείας. Το Natto (ένα προϊόν σόγιας που έχει υποστεί ζύμωση) έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ που συνιστάται να το αποφεύγετε εντελώς.
Όταν αρχίζετε να παίρνετε βαρφαρίνη, τρώτε με συνέπεια τη συνήθη ποσότητα τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ, ενώ ο γιατρός σας βρίσκει τη σωστή δόση βαρφαρίνης για εσάς. Ενημερώστε το γιατρό σας εάν αλλάξετε το σχήμα της βιταμίνης Κ, έτσι ώστε το INR (εξετάσεις πήξης του αίματος) να μπορεί να ελέγχεται συχνότερα.
Γκρέιπφρουτ, χυμός γκρέιπφρουτ και πορτοκάλια Σεβίλλης ή tangelo
Προγραμματίστε το ραντεβού σας μέσω τηλεφώνου
